Sikkim en Bhutan, de zuidelijke Himalaya

dag 1, zo 27-10

Directe lijnvlucht van Amsterdam naar Delhi, waar we overnachten nabij de luchthaven.

dag 2, ma 28-10

Laat ontbijt. Aan het begin van de middag directe lijnvlucht naar Bagdogra in de Indiase laagvlakte ten zuiden van Sikkim. We rijden met auto's de foothills van de Himalaya binnen en klimmen ruim 2000 meter naar Darjeeling, Queen of Hill Stations, waar twee overnachtingen zijn in een sfeervol hotel. Hier eindigt de Toy Train, die zich al in de koloniale tijd uit de warme Indiase vlakte puffend een weg omhoog baande om de Britten tijdens de zomer naar het koelere bergklimaat te brengen. Op weg naar Darjeeling bieden we een eenvoudige snack aan.

dag 3, di 29-10

Wie wil wandelt 's morgens vroeg mee het steile weggetje op naar Observation Hill. De beloning is een prachtig uitzicht over de bergen en het door hindoes en boeddhisten bezochte tempeltje Mahakal. Alleen al wegens de ligging is het bezoek aan een van de plantages waar de beroemde thee wordt geproduceerd, de moeite waard. In het Himalayan Mountaineering Institute ziet u de originele uitrusting van de eerste mensen die ooit de Mount Everest beklommen: Edmund Hillary en Tenzing Norgay. Vlakbij is de Zoo. Deze heeft internationale samenwerkingsprogramma's ten gunste van bedreigde diersoorten, zoals de himalayawolf, de sneeuwluipaard, de siberische tijger en bepaalde vogels. Daarnaast kunt u de succesvolle nederzetting bezoeken waar gevluchte Tibetanen sinds 1959 wonen. Ook bekijken we vandaag het kloostertje te Ghoom, met een beeld van Maitreya, de boeddha van de toekomst. Wie morgenochtend (vertrek in het donker) mee wil om de zonsopkomst mee te maken op Tiger Hill, meldt dat vandaag aan de reisleider.

dag 4, wo 30-10

U kunt optioneel in alle vroegte mee per jeep (het laatste stuk vrij steil omhoog wordt gelopen) naar Tiger Hill. Daar hopen we op een spectaculaire zonsopkomst (om 05.18 uur) boven de sneeuwtoppen van de Himalaya, inclusief – in de verte – die van Mount Everest. Na het ontbijt reizen we met onze auto's via een mooie route door een rivierdal naar Pelling in de deelstaat Sikkim, waar we tweemaal overnachten. Daar in de buurt, in het zeventiende-eeuwse klooster van Pemayangtse, bewonderen we een bijzonder model van het Hemels Paleis van Padmasambhava, na een visioen in hout vormgegeven door de monnik Dunzin Rinpoche.

dag 5, do 31-10

We zijn in West-Sikkim, een nog weinig bezocht gebied met veel historie. Het ochtendgloren biedt een goede kans op het zien van de witte toppen, 8600 meter hoog, van de Kanchengjunga, de op twee na hoogste berg ter wereld. Scherp afstekend tegen de blauwe lucht lijken ze verbazend dicht bij ons hotel. Het Kecheopharimeer ligt beschut in een steile kom, waardoor er een geheel eigen sfeer hangt. Het meer is heilig voor de lokale Lepchabevolking, want het is de bruid van de Kanchenjunga. Na ons bezoek maken we een keuze uit de overige bezienswaardigheden in de buurt, zoals het dorp Yuksom en het klooster van Tashiding met de Stenen Troon.

dag 6, vr 01-11

Boeiende dagrit omhoog van Pelling naar Lachung, eerst door een gebied van semitropische bossen en velden met kardemom, vervolgens door het diep ingesneden dal van de Teestarivier. De vegetatie verandert langzaam in die van een gematigd klimaat. We zien de dalschouders van het voormalige glaciale dal en daarboven diverse hoge bergtoppen. Later ontwaren we langs de hoge hellingen aardverschuivingen die grotendeels het gevolg zijn van lokale ontbossing. Bij de samenvloeiing van de rivieren Lachen en Lachung ligt een door het ijs gepolijste rots: de heilige plaats waar de mysterieuze Goeroe Padmasambhava ooit rustte op zijn weg naar China. Hij liet drie voetafdrukken op deze rots na en strooide wat rijst op de grond ernaast. Nu groeit hier, in dit beschutte maar hooggelegen dal, nog steeds rijst – zeer uitzonderlijk op deze hoogte! Aan het einde van de bewoonde wereld, op ruim 2600 meter hoogte, overnachten we tweemaal in een klein, sfeervol hotel.

dag 7, za 02-11

Vandaag verkennen we de verlaten, hooggelegen valleien per auto en deels te voet. Het landschap wordt gevormd door gletsjers, woeste bergstromen, watervallen, morenen en recente rivierinsnijdingen tegen een decor van besneeuwde hellingen die tot 6000 meter oprijzen. Hier, aan de bovengrens van de gematigde zone, zijn restanten van oerbossen van zilverspar en jeneverbes, meer dan twintig soorten rododendrons en violette primula’s. Naast deze wonderschone natuur vragen het rijkgedecoreerde Lachungklooster met zijn deels in de rotsen uitgesleten theater en een typisch woonhuis om onze aandacht.

dag 8, zo 03-11

Opnieuw een schitterende rit van de hoge valleien naar het zuiden en Sikkims hoofdstad Gangtok. Onderweg stoppen we bij het boeddhistische klooster van Phodong en de watervallen van de Zeven Zusters.

dag 9, ma 04-11

Ochtendexcursie naar Rumtek, dat even buiten Gangtok ligt. Dit grootste klooster van Sikkim is in Tibetaanse stijl gebouwd en bezit vele fresco’s en rolschilderingen of thangka’s. Het is de hoofdzetel van de Kargyupa’s en trekt tegenwoordig veel westerlingen en Japanse gelovigen. 's Middags gaan we naar het Namgyal Research Institute of Tibetology, dat een indrukwekkende verzameling antieke beelden, thangka's, gebruiksvoorwerpen, boeken en munten heeft. De collectie is ondergebracht in een karakteristiek Tibetaans-boeddhistisch gebouw. Indien de tijd het toelaat, zullen we ook het Encheyklooster bezoeken, het ‘eenzame klooster’ van de Nyingmapasekte; anders doen we dat morgen.

dag 10, di 05-11

Door rivierdalen rijden we zuidwaarts naar Kalimpong. Op deze aangename plek overnachten we in een uitstekend, karakteristiek hotel uit de jaren dertig, voorzien van alle moderne gemakken. Het strategisch gelegen Kalimpong was het vertrekpunt van de legendarische expeditie die de Engelsen in 1904 naar Lhasa op touw hadden gezet. Ook beroemdheden als Alexandra David-Néel, Edmund Hillary en Heinrich Harrer verbleven er, alsmede de dichter en mysticus Rabindranath Tagore en de Russische schilder Roerich. We bezichtigen een klein boeddhistisch klooster met een mooi beeld van de magiër Padmasambhava. We gaan ook langs bij de nieuwe Mangal Dhamtempel, die gewijd is aan de hindoegod Krishna.

dag 11, wo 06-11

Als we zijn afgedaald naar de laagvlakte, worden we bij Siliguri opgewacht door onze Bhutanese bus. Na een lunch brengt die ons langs typisch Bengaalse dorpjes en door een landbouwgebied naar Bhutan. We passeren de grens bij de imposante toegangspoort en zijn dan meteen in Phuentsholing voor de eerste overnachting in dit land. Alvorens naar ons hotel te gaan genieten we vanaf Kharbandi van het uitzicht over Phuntsholing en de Indiase theevelden.

dag 12, do 07-11

We rijden de bergen in richting de hoofdstad Thimphu. De weg biedt nog diverse malen uitzicht over de stomende laagvlakte, steeds hoger. Onderweg gebruiken we de lunch en maken we een korte stop bij de samenvloeiing van twee rivieren. Hier zien we drie verschillende typen stoepa’s of chortens naast elkaar: in Tibetaanse, Nepalese en Bhutanese stijl. Bij Thimphu torent een hoge boeddha boven de omgeving uit. Deze boeddha Dordenma is een verguld bronzen beeld dat maar liefst honderdduizend kleinere identieke beeldjes huisvest. Er is een interessant verhaal aan verbonden en we hebben er een goed uitzicht op de stad. Thimphu is een van de kleinste hoofdsteden ter wereld en heeft geen enkel stoplicht, maar wel een verkeersagent wiens gebaren doen denken aan die van een balletdanser! Er is veel te zien en de reisleiding zal ter plaatse een keuze maken.

dag 13, vr 08-11

We vervolgen onze verkenning van de stad. Het Textielmuseum biedt een zeldzame collectie textiel, waaronder kostbare antieke stoffen, terugverworven uit privécollecties buiten Bhutan. Het Institute for Zorig Chusum verzorgt onderwijs in de dertien traditionele boeddhistische kunsten (schilderen, houtsnijwerk, beeldhouwen en tien andere artistieke disciplines). Het is mede aan dit instituut te danken dat men hier nog steeds tempels, dzongs en kloosters kan bouwen in de traditionele stijl, met inbegrip van alle religieuze kunst binnenin, en dat Bhutanese kunstenaars in het hele Tibetaansee cultuurgebied gevraagd worden voor restauratie en nieuwbouw. Daarnaast bezoeken we de nonnenschool en, indien de tijd het toelaat, bekijken we de takins, zeldzame geitantilopen. Aan de rivier ligt de enorme dzong, een schitterende fortificatie waarin de regering en het belangrijkste klooster zijn gehuisvest. We kunnen na kantoortijd – en onder enig voorbehoud – de binnenplaats en enkele ruimten bezichtigen.

dag 14, za 09-11

We maken een korte wandeling naar een wat afgelegen en verrassend kloostertje, dat een fraaie uitzicht over de stad biedt. Vervolgens rijden we oostwaarts naar Punakha. De weg voert over een pas op ruim 3100 meter hoogte. Iets voorbij de met kleurige gebedsvlaggen gepavoiseerde pas ligt de Koninklijke Botanische Tuin. We maken hier een korte wandeling in de schone lucht en horen allerlei bijzonderheden over de geweldige tuin en de omringende bossen. Vervolgens dalen we af naar de lieflijke Punakhavallei. Hier bezoeken we de dzong, mooi gelegen bij de samenvloeiing van twee bergstromen. Het labyrintische fort stamt uit de zeventiende eeuw en behoort daarmee tot de oudste van Bhutan. Het is de winterresidentie van Bhutans hoogste geestelijke, de Je Khenpo. Door de relatief lage ligging van de vallei zijn hier jaarlijks twee rijstoogsten mogelijk, en groeien er sinaasappels, mango's en bananen. Het klooster van Chimi Lhakhang is gewijd aan de ‘goddelijke gek’ en volksheld lama Drukpa Kuenley. Hij bouwde hier in de veertiende eeuw een chorten. De tempel was lang een bedevaartsoord voor kinderloze stellen.

dag 15, zo 10-11

We beginnen de dag met het nonnenklooster Sangchen Dorji Lhuendrup en rijden vervolgens naar het charmante dorp Nobgang, met een fenomenaal uitzicht over de vallei. De Wangdi Phodrang-dzong is in juni 2012 door brand verloren gegaan. Aangezien de dzong toen juist werd gerenoveerd, had men alle waardevolle voorwerpen verwijderd, zodat die behouden zijn. Het is de moeite waard om even te gaan kijken bij de herbouwde dzong. Na de lunch rijden we naar de Gangteng-Phobjivallei, waar we de komende twee nachten verblijven.

dag 16, ma 11-11

We wonen in Gangtey het Zwarthalskraanvogelfestival bij. Tijdens de wintermaanden maken de kraanvogels deel uit van het dagelijks leven van de lokale bevolking. Die viert tijdens dit festival de komst van de kraanvogels, die worden vereerd als de hemelse vogels, met volksliederen en maskerdansen. Ook maken we een wandeling op zoek naar de kraanvogels.

dag 17, di 12-11

We rijden via Thimphu naar Paro. Hier ligt de enige internationale luchthaven en daarom is Paro de meest bezochte plaats van Bhutan. Onderweg bezoeken we Simtokha-dzong, misschien de oudste van het land. Hij is bekend om zijn prachtige wandschilderingen en fraaie beeldhouwwerk, waaronder een indrukwekkende boeddha Sakyamuni. In Paro is het Nationale Museum gevestigd in een imposante wachttoren boven de Paro-dzong. Het heeft een kostbare collectie thangka’s, bronzen en etnografica. Twee overnachtingen in Paro.

dag 18, wo 13-11

Vandaag verkennen we de Parovallei met haar op Zwitserse chalets lijkende boerderijen en woonhuizen. De zeer heilige Kyichu Lakhang werd in 659 gebouwd. Hij is een van de 108 tempels die volgens een profetie gebouwd dienden te worden om een vrouwelijke demon in bedwang te houden die het hele Tibetaanse gebied teisterde. De oude weg naar Tibet wordt bewaakt door de grotendeels gerestaureerde Drukyel-dzong, die uitzicht biedt op Bhutans hoogste bergtop. In de namiddag is er tijd om het plaatsje op eigen gelegenheid te verkennen of om te wandelen of winkelen. Liefhebbers die zeer goed ter been zijn, kunnen een alternatief programma volgen. Zij kunnen in alle vroegte starten voor een flink stijgende wandeling naar Taktsang, het beroemde Tijgersnest. In de loop van de middag zijn ze terug in Paro.

dag 19, do 14-11

De lunch vandaag is exclusief. In de ochtend vliegen we terug naar Delhi. Daar zijn voor iedereen kamers gereserveerd tot vertrek. In de middag kunt u deelnemen aan een optionele excursie met de reisleider. Laat in de avond transfer naar de luchthaven, waar onze reisleider na het inchecken afscheid van u neemt.

dag 20, vr 15-11

Om twee uur ‘s nachts vertrekt onze directe lijnvlucht naar Amsterdam, waar we vroeg in de ochtend aankomen.