Zuid Afrika. Dertig jaar vrijheid

dag 1, za 11-01

‘s Ochtends vertrekt onze directe lijnvlucht van Amsterdam naar Johannesburg. Na aankomst ‘s avonds transfer naar ons nabij de luchthaven gelegen hotel.

dag 2, zo 12-01

In Soweto bezoeken we het huis waar Nelson en Winnie Mandela woonden en het Apartheidsmuseum. De tentoonstelling daar is samengesteld en georganiseerd door een multidisciplinair team van curatoren, filmmakers, historici en ontwerpers. Het gaat onder meer om provocerende filmbeelden, foto’s, tekstpanelen en artefacten die de gebeurtenissen en menselijke verhalen illustreren die deel uitmaken van deze periode in de geschiedenis, bekend als apartheid.

dag 3, ma 13-01

We rijden in enkele uren naar Phuthaditjhaba, de hoofdstad van het voormalige thuisland QwaQwa en vandaar naar de nabijgelegen Witsieshoek Mountain Lodge, gelegen op de grens met het onafhankelijke land Lesotho en met een spectaculair uitzicht op de toppen van de Drakens- en Malutibergen.

dag 4, di 14-01

Door wijze politiek en militaire strategie wist koning Mosheshe verschillende Sotho-stammen te verenigen in Basutholand, het huidige Lesotho. Zijn koninkrijk is nooit overwonnen door Zoeloes, Boeren of Britten. We bezoeken het Basotho Cultural Village voor een kennismaking met de tradities en de architectuur van de Sotho. Tijdens een wandeling leren we over de planten en kruiden die in de bergen groeien en die als medicijn, vergif of voedsel dienen. We proeven tijdens onze lunch van traditionele Sotho-gerechten.

dag 5, wo 15-01

Onderweg maken de imponerende pieken van de Drakensbergen langzaam maar zeker plaats voor de groene heuvels van de Midlands. Onze route volgt grofweg het spoor van de Voortrekkers die zich in de eerste helft van de negentiende eeuw aan het Britse gezag op de Kaap wilden onttrekken. We overnachten in Nottingham Road, met een specifieke oud-Britse koloniale sfeer. Het plaatsje is vernoemd naar het Britse Nottingham Regiment dat daar gestationeerd werd, toen er in de negentiende eeuw problemen werden verwacht met de Basotho. In de omgeving boeren Britse kolonisten al generatieslang op familiegronden.

dag 6, do 16-10

We bezoeken de Mandela Capture Site in Howick, de plaats waar Nelson Mandela, bijgenaamd de Zwarte Pimpernel, uiteindelijk werd gearresteerd door de politie van het apartheidsregime. Het museum toont op een ingrijpende manier de geschiedenis van de anti-apartheidsstrijd. Via het historische museum van Himeville rijden we naar onze volgende pleisterplaats, Matatiele.

dag 7, vr 17-10

Kokstad is genoemd naar Adam Kok III, leider van de Griekwa, die uit Philippolis een barre tocht dwars door de bergen van Lesotho hierheen maakten in een poging hun vrijheid te bewaren. In het Kokstadmuseum maken we nader kennis met deze vergeten episode uit de Zuid-Afrikaanse geschiedenis. De Griekwa noemden zichzelf trots Basters. Deze nakomelingen van blanke kolonisten en inheemse vrouwen waren christen, droegen westerse kleren, reden paard en hadden vuurwapens. Voortdurend werden ze naar de steeds verder opschuivende koloniegrenzen gedwongen, waar ze dienden als buffer tegen groeperingen die de Kaapkolonisten vijandig gezind waren. We overnachten tweemaal in Mthatha, de hoofdstad van het voormalige huisland Transkei, waar de Xhosa-stam woont, waartoe Nelson Mandela behoorde.

dag 8, za 18-01

Vandaag volgen we de sporen die Mandela in Transkei heeft achtergelaten tussen zijn wieg en zijn graf. Een onverharde weg voert ons de heuvels in, langs traditionele woningen van de Xhosa. We zien overal het vee grazen dat hun trots en welvaart uitmaakt en we mogen de kraal bekijken waar de jonge Mandela na het overlijden van zijn vader werd heengebracht door zijn moeder. Hier groeide hij op onder de bescherming van Xhosa-regent Jonintaba en sloot hij vriendschap met diens zoon Justice. We zien de vervallen hut waarin de twee jongens sliepen en de boom waaronder de ouderen overlegden en recht spraken – Mandela’s eerste kennismaking met democratie. Tijdens onze lunch in het bezoekerscentrum van Qunu, de geboorteplek van Mandela, genieten we van een lunch in de vorm van een traditionele Xhosa-maaltijd. Aansluitend gaan we naar het Nelson Mandelamuseum in Mthatha.

dag 9, zo 19-01

We rijden in ongeveer drie uur door een ruraal landschap naar Morgans Bay aan de kust, waar ons hotel direct aan het strand van de Indische Oceaan ligt. Dichter bij de kust wordt het landschap wat ruiger, met meer bosschages.

dag 10, ma 20-01

De Grote Visrivier markeerde volgens blanke kolonisten eeuwenlang de grens tussen hun Kaapkolonie en het grondgebied van de Xhosa. Dat de Xhosa daar anders over dachten, deed niet ter zake voor aanvankelijk de Nederlandse en daarna de Britse bevelhebbers in Kaapstad. Er volgde een reeks zogenaamde grensoorlogen, waarin het Suurveld voortdurend werd verlaten en weer gekoloniseerd door blanke kolonisten. Begin negentiende eeuw lokte de Britse regering scheepsladingen armen uit Groot-Brittanië naar dit gebied, met de belofte dat zij hier een beter leven konden opbouwen. Vanuit onze lodge in Nanaga maken we een safari op zoek naar de Big Five: buffel, leeuw, luipaard, olifant en neushoorn. Dit waren de vijf gevaarlijkste dieren toen mensen te voet jaagden met geweren, in plaats van in open terreinwagens met telelenzen. Tijdens onze game drive genieten we volop van de geuren, kleuren en geluiden van de Zuid-Afrikaanse natuur. We ronden de dag af met een barbecue, waarbij ons eten op houtvuren wordt bereid.

dag 11, di 21-01

In circa drie uur rijden we naar de Tsitsikamma Village Inn, een nagebouwde traditioneel Afrikaner nederzetting aan de rand van het nationale park Tsitsikamma. Tsitsikamma, de ‘plaats van veel water’, staat bekend om zijn inheemse woud met tropische hardhout. Het heeft schitterende bossen en een adembenemende kustlijn. Na onze lunch kan de middag naar eigen goeddunken worden ingevuld, luierend bij het zwembad of met een makkelijke wandel- of mountainbiketocht door het nationale park (niet inbegrepen).

dag 12, wo 22-01

We volgen de kust richting het westen over een deel van de beroemde en aangenaam groene Tuinroute. Bij George gaat het landinwaarts via de Outiniqua Pass naar Oudtshoorn, gelegen tussen twee machtige bergketens. We vernemen over de rijkdom die struisvogelveren dit stadje in de Kleine Karoo-woestijn brachten aan het begin van de twintigste eeuw, een gouden tijd die is vereeuwigd in statige gebouwen.

dag 13, do 23-01

De Cango Grotten ten noorden van Oudtshoorn zijn niet alleen voor speleologen interessant. In deze gedeeltelijk voor bezoekers toegankelijk gemaakte onderaardse wereld schuilden oorspronkelijke bewoners van Zuid-Afrika, die wij nu met de verzamelnaam Khoisan aanduiden, tegen menselijke en dierlijke vijanden. Na onze lunch op een in bedrijf zijnde struisvogelboerderij rijden we door het prachtige landschap van de Kleine Karoo over Route 62, het Zuid-Afrikaanse equivalent van de Amerikaanse Route 66. De weg volgt de Langkloof waardoor ooit Europese kolonisten, de Vryburgers, trokken op zoek naar vrijheid in het Afrikaanse binnenland, weg van het koloniale bestuur. Links en rechts van de vallei rijzen grillig gevormde bergen op. De hier gelegen plaatsjes als Calitzdorp, Ladismith en onze overnachtingsplaats Barrydale, zouden zo kunnen figureren in een western.

dag 14, vr 24-01

Via de Tradouwpas steken we de Langebergen over naar Swellendam, de derde stad die de VOC stichtte in Zuid-Afrika. De statige huizen hier herinneren aan de koloniale geschiedenis. In het voormalige Drostdy-gebouw is daar een expositie over te zien. Genadendal was ooit de grootste nederzetting in Zuid-Afrika na Kaapstad. Op deze Moravische missiepost in een berglandschap dat aan de Europese Alpen of aan de Balkan doet denken, waren de San veilig, die elders door blanken en zwarten werden uitgemoord omdat ze geen vee hadden en geen eigendommen respecteerden. Het museum, de kerk en de omringende gebouwen nemen ons mee in deze fascinerende geschiedenis. Aan het eind van de dag rijden we langs het silhouet van de imposante Tafelberg naar Kaapstad, waar we de laatste twee nachten verblijven.

dag 15, za 25-01

‘s Morgens verkennen we het nabijgelegen Stellenbosch, de tweede stad die door de VOC in Zuid-Afrika werd gesticht, vernoemd naar de VOC-gouverneur Simon van der Stel. Het is een belangrijk universiteitsstadje met een ontspannen sfeer, historische witte gevels en schaduwrijke eikenbomen. Vandaaruit maken we een toer langs enkele historische Kaapse wijngaarden, waarbij we leren over de corruptie van de VOC en de rol van slavernij in de opbouw van de Kaapkolonie en wijngaarden als Vergelegen en Groot Constantia. Terug in Kaapstad besluiten we de dag met een bezichtiging van het oude VOC-kasteel.

dag 16, zo 26-01

Dag ter vrije besteding in Kaapstad. De reisleiding biedt de avond van tevoren diverse mogelijkheden aan, maar u kunt ook uw eigen plan trekken. ’s Avonds transfer vanaf ons hotel naar de luchthaven, vanwaar kort na middernacht onze directe lijnvlucht naar Amsterdam vertrekt.

dag 17, ma 27-01

Aankomst in Amsterdam in de loop van de ochtend.