Singapore en Maleisië

dag 1, di 12-05

’s Avonds vertrek per lijnvlucht van Amsterdam naar Singapore, waar we de volgende middag aankomen.

dag 2, wo 13-05

Na aankomst volgt een transfer naar ons hotel, gelegen in het stadscentrum. Na het inchecken is er gelegenheid om even op te frissen. We sluiten de dag af met een lichte gezamenlijke maaltijd in een lokale eetgelegenheid in de buurt van het hotel, een eerste kennismaking met de veelzijdige Singaporese keuken.

dag 3, do 14-05

Vandaag maken we uitgebreid kennis met het cultureel en historisch erfgoed van Singapore. We starten in Kampong Glam, het vroegere Maleis-Arabische district, met onder meer de Sultan Mosque, het Malay Heritage Centre en het kleurrijke Haji Lane. We doen daarna Little India aan, waar kleurige gevels, marktkramen en tempels het straatbeeld domineren. We maken een wandeling door deze vanouds Indiase wijk, die nog altijd authenticiteit uitstraalt.
In de middag verkenning van het koloniale hart van de stad, langs de Singapore River en de neoklassieke gebouwen bij de Padang. Vanaf Merlion Park kunnen we de fabuleuze skyline van Singapore langs Marina Bay op ons laten inwerken. We eindigen met een bezoek aan het nabijgelegen huidige Chinatown, waar gerestaureerde Chinese shophouses het straatbeeld bepalen. In het Chinatown Heritage Centre leren we over de geschiedenis van Chinese migratie naar Singapore.

dag 4, vrij 15-05

Singapore geldt als voorloper in de regio wat betreft moderne stadsplanning en duurzaam beleid. We starten met de Sky Garden van het CapitaSpring-gebouw voor een panoramisch uitzicht op het zakelijke hart van de stad. De City Gallery biedt inzicht in het toekomstgerichte ruimtelijke beleid van de stadstaat. Aansluitend gaan we naar het ‘Pinnacle’-project langs Duxton Road. Daar zien we op de vijftigste verdieping uit op wat tot recent de containerhaven was en op het stadscentrum.
We wandelen door de charmante wijk Tiong Bahru, een van de oudste volkswoningbouwprojecten van Singapore. Ontsnapt aan sloop is het inmiddels uitgegroeid tot een geliefde wijk met art-decoarchitectuur en hippe cafés. SkyVille@Dawson, dat we daarna aandoen in Queenstown, is een bekroond voorbeeld van moderne sociale woningbouw. Vanaf het rooftop-terras hebben we bovendien een fantastisch uitzicht over het westelijke deel van Singapore en de offshore-eilanden. Na een rustpauze in ons hotel maken we een avondwandeling door het nu al iconische Gardens by the Bay, waar de Supertrees en verlichte tuinen een futuristisch beeld geven van stedelijke natuur.

dag 5, za 16-05

Na het uitchecken uit het hotel bezoeken we eerst de Marina Barrage. De Sustainable Singapore Gallery laat zien hoe wordt omgegaan met watervoorziening en duurzaamheids- en klimaatvraagstukken. Daarna zetten we koers naar Dakota Crescent en een van Singapore’s eerste Nieuwe Steden, Toa Payoh. Bijna 90% van de Singaporese bevolking woont in dergelijke hoogbouwwijken. Toa Payoh is over de jaren sterk veranderd. Bezichtiging van de HDB My Nice Home Gallery, die verschillende facetten van wonen en leven in Singapore laat zien, en een rondrit/wandeling door de wijk maken de ontwikkeling van het volkshuisvestingsbeleid tastbaar. In de middag gaan we naar de grensovergang met West-Maleisië en daarna per bus Johor Bahru in. Op weg naar het stadscentrum maken we een stop bij Forest City, een door Chinese investeerders ontwikkeld groot – en controversieel – vastgoedproject. Het is al jarenlang een spookstad.

dag 6, zo 17-05

Na het ontbijt vertrek naar de luchthaven voor onze vroege vlucht naar Kuching, de hoofdstad van Sarawak op het eiland Borneo. Kuching – letterlijk 'kattenstad' – is een prettige, overzichtelijke stad met een ontspannen sfeer en veel koloniale invloeden. Na aankomst bezichtigen we het indrukwekkende Borneo Cultures Museum, dat een breed overzicht biedt van de inheemse culturen, de koloniale geschiedenis en de ecologische rijkdommen van Borneo. Na de lunch verlaten we de stad en rijden we zuidwaarts naar het Semenggoh Wildlife Centre. Hier leven semiwilde orang-oetans die zijn opgevangen en weer wennen aan het leven in de jungle. We maken kans deze indrukwekkende mensapen van nabij te observeren.

dag 7, ma 18-05

Vandaag maken we uitgebreider kennis met Kuching en zijn groene omgeving. Tijdens een ontspannen stadswandeling verkennen we het historisch erfgoed, in onder meer de levendige Main Bazaar, India Street en Chinatown. In de Brooke Gallery krijgen we een beeld van de Britse invloed tijdens het bewind van de Witte Rajah’s, de familie Brooke, om tot slot met een sampan naar een van de Malay-dorpen in de buurt te varen. Na de lunch verlaten we de stad en rijden we zuidwaarts naar het bergachtige binnenland en brengen we een bezoek aan de Bidayuh-gemeenschap in Annah Rais: een traditioneel longhouse, waar cultuur, architectuur en gastvrijheid samenkomen. In de avond dineren we in een lokaal seafood-restaurant, een van Kuchings specialiteiten.

dag 8, di 19-05

Vertrek voor een rit door het binnenland van Sarawak naar het nationale park Batang Ai, dat tegen de grens met het Indonesische West-Kalimantan ligt. Onderweg stoppen we bij het plaatsje Lachau, waar we kort de lokale markt bezoeken. Aan het eind van de ochtend bereiken we het Batang Ai-reservoir, vanwaar we per traditionele longboat twee uur de rivier opvaren. De rivier slingert zich door dichte regenwouden richting Nanga Sumpa, waar we verblijven in een eenvoudige lodge aan de rand van de rivier. Vroeg in de avond worden we welkom geheten door de lokale Iban-bevolking. Onder het genot van lokale rijstwijn en traditionele gerechten maken we kennis met hun cultuur, die tot op de dag van vandaag levend is in deze afgelegen regio.

dag 9, wo 20-05

Na het ontbijt volgen we een junglepad langs de rivier, waar vogels, vlinders en bijzondere planten onze metgezellen zijn. Vervolgens stappen we opnieuw aan boord van de longboat voor een tocht verder stroomopwaarts, naar de Enseluai-waterval. Onderweg zien we hoe er wordt gevist op traditionele wijze, met werpnetten – een zeldzaam inkijkje in het dagelijkse leven van de Iban. Bij de waterval kunnen we ontspannen, zwemmen en genieten van een picknicklunch, bereid door onze Iban-gastheren. Vervolgens keren we terug naar onze accommodatie. In de lodge is gelegenheid voor discussie over de houding van de overheid t.a.v. de inheemse groepen/stammen die delen van het tropisch regenwoud als habitat hadden en soms nog hebben, en over de gevolgen van exploitatie van hulpbronnen (zoals grootschalige ontbossing), aanleg van plantages en stuwdammen, en modernisering voor de leefwijze en de cultuur van inheemse groepen en voor natuur en milieu.

dag 10, do 21-05

We verlaten Nanga Sumpa en varen per longboat terug naar de ferrypier aan het stuwmeer van Batang Ai. Vandaar volgt een boeiende busrit naar het noordelijker gelegen Sibu, de op een na grootste stad van Sarawak. Onderweg rijden we door landelijke gebieden en krijgen we een goed beeld van het Sarawaakse platteland. We stoppen onder meer bij Betong Junction en in Sarikei, bekend als het ‘fruitmandje van Borneo’. Hier proeven we exotisch fruit. Aan het eind van de middag bereiken we Sibu, waar we de dag afsluiten met een gezamenlijke maaltijd.

dag 11, vrij 22-05

Sibu is gelegen aan de benedenloop van de machtige Rajang, Maleisië’s langste rivier, reikend tot in het verre binnenland van Borneo. Het is een belangrijke vervoersader voor hout dat is gekapt in het regenwoud. De stad is het startpunt voor bootvervoer naar de bovenstroom van de rivier. In de vorige eeuw opgebouwd door migranten uit Fujian provincie, China, is Sibu nog steeds een overwegend Chinese stad. De Chinese geschiedenis en blijvend Chinese sfeer zijn goed op te merken in de karakteristieke architectuur. Tijdens een wandeling door de stad bezoeken we de kleurrijke markt, lokale winkels en de Chinese tempel met zijn zeven verdiepingen tellende pagode, een markant herkenningspunt aan de rivier. Daarna/Laat op de ochtend reizen we naar Bawang Assan, een traditionele Iban-nederzetting, waar de gemeenschap ons verwelkomt met een drankje, lokale lekkernijen en demonstraties van hun erfgoed: van de blowpipe tot kleurrijke kledij. Na de lunch rijden we verder naar Bintulu aan de kust, waar we overnachten.

dag 12, za 23-05

We trekken verder langs de kust van Sarawak, op weg naar een van de belangrijkste archeologische vindplaatsen van Zuidoost-Azië: Nationaal Park Niah. Na aankomst steken we per boot de rivier over. In het Niah Museum krijgen we een overzicht van de fascinerende archeologische vondsten die in de grotten zijn gedaan. Vervolgens wandelen we naar de Great Cave en de Painted Cave, waar menselijke aanwezigheid is aangetoond die teruggaat tot meer dan 40.000 jaar geleden. Tijdens onze verkenning zien we ook hoe er vandaag de dag nog steeds zwaluwnesten worden geoogst – een risicovol ambacht dat al generaties lang wordt uitgevoerd. In de middag rijden we door naar Miri, waar we de nacht doorbrengen. Onderweg zien we hoe oliepalmplantages de plaats hebben ingenomen van tropisch regenwoud.

dag 13, zo 24-05

We laten Sarawak achter ons en vliegen via Kuala Lumpur terug naar het eiland Penang in West-Maleisië. Dit voormalige Britse bolwerk staat bekend om zijn koloniale charme, rijke multiculturele geschiedenis en levendige straatleven. In de avond dineren we samen in het historisch centrum van Georgetown, het noordwestelijk deel van Penang-eiland en UNESCO Werelderfgoed. Een goede eerste kennismaking met de unieke sfeer van de stad, waar Chinese, Indiase, Maleise en Europese invloeden op natuurlijke wijze samensmelten.

dag 14, ma 25-05

Georgetown is met recht het volgende hoogtepunt van onze reis. Hoewel een deel van de unieke fusie van westerse en Chinese en andere Aziatische bouwvormen ten prooi is gevallen aan de sloopkogel, is in grote delen van Georgetown nog belangrijk erfgoed bewaard gebleven. Britse koloniale architectuur wordt afgewisseld met herenhuizen, hier mansions genoemd, gebouwd door rijke Chinese of Peranakan-handelaren. In het stadshart zorgt de combinatie van eten, wonen, handel, ambachtelijke bedrijvigheid en andere activiteiten voor een bijzonder en levendig straatbeeld. Tempels, kongsi’s (gebouwen van Chinese clanassociaties), en moskeeën vormen een unieke heritage. We verkennen het koloniale hart, Chinatown van Georgetown te voet. We beginnen bij Fort Cornwallis, waar de Britten aan het eind van de achttiende eeuw voet aan wal zetten, en wandelen vervolgens langs tempels, Chinese clanhuizen en de beroemde Clan Jetties. Tijdens onze bezoeken krijgen we inzicht in het religieuze en het sociale leven van de verschillende gemeenschappen en ervaren we Maleisië’s multiculturele samenleving in optima forma. Door de Penang Heritage Trust, die zich inzet voor het behoud van het cultureel erfgoed van Georgetown, hopen we geïnformeerd te worden over de voor- en nadelen van de status als UNESCO Werelderfgoed. In de middag hopen we ook ThinkCity te bezoeken, een organisatie die werkt aan stedelijke revitalisering. Daar kunnen we leren over de spanningen én de kansen rond erfgoedbehoud en economische ontwikkeling in een snel veranderende stad.

dag 15, di 26-05

Vandaag maken we een stadsrondrit die ons langs minder bekende maar karakteristieke plekken voert: de oude Joodse begraafplaats, de wijk Pulau Tikus met Lorong Bangkok en boeddhistische tempels aan Lorong Burma. We krijgen een rondleiding in de karakteristieke en indrukwekkende Cheong Fatt Tze Mansion, een blauwgepleisterd koopmanshuis dat symbool staat voor de welvaart van Chinese zakenlieden aan het eind van de negentiende eeuw. Er is momenteel een luxe hotel in gevestigd. Na de lunch staat het imposante tempelcomplex van Kek Lok Si op het programma. Hoog op een heuvel gelegen biedt het niet alleen een indrukwekkend religieus decor, maar ook een prachtig uitzicht over Georgetown. De rest van de dag is ter vrije besteding.

dag 16, wo 27-05

Over de brug die Penang met het vasteland verbindt rijden we vroeg richting het zuiden. In Kuala Kangsar maken we een korte stop bij de Ubudiah-moskee, het Koninklijk Mausoleum en het Koninklijk Museum – een prachtig voorbeeld van Maleise houtarchitectuur. We rijden verder naar Ipoh, waar koloniale architectuur en Chinees erfgoed samenkomen. Hier bekijken we het Han Chin Pet Soo-museum, gewijd aan de geschiedenis van de tinwinning en het leven van Chinese mijnwerkers. We toppen ook bij de TT5 Tin Dredge, een indrukwekkend industrieel relict uit de tijd dat Maleisië een van de grootste tinproducenten ter wereld was. In de namiddag stijgt de weg naar de bergen van de Cameron Highlands – het ‘koelste’ stukje Maleisië – waar we inchecken in ons hotel in Brinchang. De berglucht is verfrissend.

dag 17, do 28-05

Vanochtend staat een avontuurlijke jeeptour op het programma. Deze brengt ons naar het Mossy Forest, een mystiek nevelwoud vol varens, mossen en eeuwenoude bomen. Deze hooggelegen ecosystemen herbergen unieke flora en fauna. Vervolgens gaan we naar de Boh Tea Plantation, waar we een kijkje nemen in het productieproces van Maleisië’s bekendste thee. We genieten ook van het wijdse uitzicht over de plantage en van een vers kopje thee. Na de lunch verlaten we het koele klimaat van de Cameron Highlands en dalen we via een bochtige bergweg en groene valleien af naar het laagland. Over de Noord-Zuidsnelweg bereiken we in de vroege avond Kuala Lumpur, waar we intrekken in ons hotel.

dag 18, vrij 29-05

Al vroeg in de ochtend rijden we naar het eiland Carey, ten westen van Kuala Lumpur aan de kust, waar een bezoek aan het Sime Darby Guthrie Palm Oil Experience Centre ons dichter bij de palmolie-industrie brengt. De oliepalm werd in de koloniale tijd door de Britten geïntroduceerd; commerciële cultivatie op plantages kwam vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw in een stroomversnelling. Het is op dit moment een omstreden maar nog steeds cruciale sector in Maleisië’s economie. Op Carey vinden we een van de grootste plantages van het land, met bijbehorende verwerkingsfaciliteiten. We krijgen uitleg over het productieproces, duurzame productiemethoden, technologische vernieuwingen, productontwikkeling en de mondiale impact van deze sector. We maken een rondrit door de plantage en maken tijd voor het museum. Na de lunch en een bezoek aan het innovatiecentrum keren we terug naar Kuala Lumpur. De rest van de dag is ter vrije besteding.

dag 19, za 30-05

Verkenning van de hoofdstad van Maleisië, een stad waar hypermoderne architectuur en koloniaal erfgoed naadloos in elkaar overgaan. We rijden langs de imposante Exchange 106 en Merdeka 118, beide voorbeelden van Kuala Lumpur’s ambitie om zich te profileren als metropool. In de oude stadskern bekijken we Masjid Jamek en Merdeka Square met de Royal Selangor Club en het in moorse en islamitische stijl opgetrokken Sultan Abdul Samad-gebouw als prachtig fotogeniek decor. Natuurlijk maken we een fotostop bij de iconische Petronas Twin Towers. Na de lunch verdiepen we ons in een ander aspect van de stad: het behoud van traditionele woonwijken in een snel veranderende stedelijke context. We verkennen het centraal gelegen Kampong Bharu, de oudste Maleise wijk van de stad, te voet en krijgen uitleg over de geschiedenis van de wijk, de plannen voor herontwikkeling, en de controverses daaromheen. Recentelijk was dit deel van Kuala Lumpur het toneel van grootschalige protesten van bewoners en sympatisanten tegen pogingen van projectontwikkelaars tot huisuitzetting.

dag 20, zo 31-05

We rijden via de ‘toekomststeden’ Putrajaya, Maleisië’s regeringscentrum, en Cyberjaya, eens symbool van Maleisië’s hightech- en digitale ambities, naar het historische Malakka. Hier nemen we onze intrek in een charmant hotel in het hart van het UNESCO Werelderfgoedgebied. In de namiddag maken we een eerste wandeling door het koloniale centrum, waar Nederlandse, Portugese, Britse en Chinese invloeden elkaar afwisselen. De Dutch Heritage Trail voert ons langs het Stadthuys, de Christ Church en andere herinneringen aan het Nederlandse verleden. De dag wordt feestelijk afgesloten met een gezamenlijk afscheidsdiner.

dag 21, ma 01-06

Op onze laatste ochtend in Maleisië bekijken we nog enkele bijzondere plekken in Malakka. Het Peranakan Baba-Nyonya Heritage Museum biedt inzicht in de rijke, Chinees-Maleise cultuur, waarmee we ook al kennismaakten in Georgetown. Tijdens een wandeling in het noordelijk deel van het koloniale centrum doen we de Chee Family Mansion en de Cheng Hoon Teng-tempel, de oudste functionerende Chinese tempel in Maleisië, aan. Er is vrije tijd voor lunch op de levendige Jonker Street, waar u zelf een lokale lekkernij kunt kiezen. Een korte bezichtiging van de Malakka Gateway-site leert ons dat een ambitieus Chinees plan om de stad naar de toekomst te katapulteren met grote tegenslagen te maken heeft. In de namiddag rijden we naar de luchthaven van Kuala Lumpur. Onderweg dineren we gezamenlijk, waarna we de late avondvlucht naar Amsterdam nemen.

dag 22, di 02-06

Vroeg in de ochtend aankomst in Amsterdam.