Mongolië

dag 1, ma 10-07

Indirecte lijnvlucht naar de Mongoolse hoofdstad Oelan Bator, dat Rode Held betekent.

dag 2, di 11-07

Aankomst in Oelan Bator, waar we tweemaal overnachten. Dezer dagen wordt het belangrijkste feest van Mongolië gevierd, het gezellige Naadam. De mensen zijn op hun mooist uitgedost. De voor ons onnavolgbare verrichtingen van de worstelaars kunnen rekenen op grote betrokkenheid bij het Mongoolse publiek. Boogschieten en paardenrennen zijn andere onderdelen. We proberen de komende dagen zo veel mogelijk van de festiviteiten mee te pakken. Daarvoor gaan we gelijk na aankomst in Oelan Bator al naar het Central Stadium, waar de openingsceremonie van het festival plaatsvindt. In de middag maken we een oriënterende rondrit. Vanaf het monument op de Zaishen-heuvel hebben we een mooi uitzicht over de stad. Buiten de stadskern herinneren de vele gers, traditionele nomadententen, aan de tijd dat de stad louter een uitgestrekt tentenkamp was. In het Winterpaleis van de Bogd Khan resideerde tot 1924 de Levende Boeddha, de wereldlijke en religieuze leider van Mongolië. Er is thans een mooie verzameling ceremoniële voorwerpen en beelden van bodhisattva’s. Tijdens een diner met een folkloreshow horen we onder meer de merkwaardige overtoonzang en de paardenhoofdviool.

dag 3, wo 12-07

De stad heeft diverse musea, deels gevestigd in paleizen en voormalige kloosters. Vandaag en later in de reis gaan we ze bekijken. Eerst staat bijvoorbeeld het vorig jaar geopende museum op het programma, dat gewijd is aan Dzjengis Khan en het Mongoolse Rijk. Verspreid over negen gebouwen zijn hier maar liefst elfduizend voorwerpen tentoongesteld. We beperken ons uiteraard tot een selectie van hoogtepunten. In de omgeving van de hoofdstad wonen we ook paardenrennen bij, onderdeel van het Naadam.

dag 4, do 13-07

In de ochtend bezoeken we het grootste klooster van het land, Gandan, en het ernaast gelegen sjamanencentrum. Vervolgens beginnen we aan onze tweedaagse excursie naar Amarbayasgalant, of het Klooster van Rust en Gelukzaligheid, een van de belangrijkste boeddhistische kloosters van Mongolië. Het is de rustplaats van Mongolië’s grootste kunstenaar en homo universalis, Zanabazar (1625-1723). We rijden hiervoor eerst naar het plaatsje Dugana Khad voor onze eerste overnachting in gers. In de omgeving ligt een schitterende rotsformatie die vanwege een zekere gelijkenis de tempelrots wordt genoemd.

dag 5, vr 14-07

We zetten onze reis voort naar het afgelegen Amarbayasgalant in het beboste noorden. Onderweg zien we de karakteristieke ovoo’s, bergjes stenen, altijd rond een houten kern en met kleurrijke vlaggetjes erop. Iedere Mongool draagt tijdens zijn reis een steentje bij. Na aankomst gaan we naar het fantastisch gelegen, maar in omvang bescheiden complex dat op de Werelderfgoedlijst staat. Overnachting wederom in gers.

dag 6, za 15-07

’s Ochtends voeren de monniken ceremoniën uit in de tempels. We zijn daarvan getuige en rijden terug van Amarbayasgalant naar Oelan Bator.

dag 7, zo 16-07

Dicht bij Oelan Bator ligt een van de oudste natuurreservaten ter wereld in de Bogd Khan-bergen. Het geurt er naar Siberische lariksen. Te midden van bosrijke hellingen en beekjes liggen een inmiddels deels herbouwde kloosterruïne en een klein museum. Op een rotswand vinden we boeddhistische schilderingen. We vervolgen de reis oostwaarts naar Hustai. Hier zijn ruim twintig jaar geleden de nooit gedomesticeerde przewalskipaarden uitgezet. Sindsdien is hun aantal voorspoedig gegroeid. We trachten deze paarden te lokaliseren in hun weidse natuurlijke habitat.

dag 8, ma 17-07

Rit westwaarts naar Harhorin, waar we twee nachten doorbrengen. Bleke rotsen en het wolkenspel in de blauwe lucht boven de groene golvende grassteppen en bossen bieden een ongekend kleurenpalet. Wellicht zien we ooievaars, raven, kraanvogels, knaagdieren en tussen het gras edelweiss. Soms doemt een eenzame ruiter op in felgekleurde kledij, die neuriënd zijn weg zoekt door het eindeloze landschap. Dzjengis Khan vestigde gedurende langere tijd zijn hoofdkwartier in Karakorum, wat nu Harhorin heet. Het legendarische kampement werd beschermd door stenen schildpadden, waarvan er nog twee over zijn.
Het enorme kloostercomplex Erdene Zuu werd in 1937 vernietigd, maar is gedeeltelijk hersteld en weer volop in gebruik.

dag 9, di 18-07

We maken twee excursies in de ruige natuur: naar het klooster Tuvhun Hiid, rond 1650 gesticht door Zanabazar, en naar Hushuu Tsaidam, met overblijfselen uit de Turkse periode in de achtste eeuw.

dag 10, wo 19-07

In twee dagen rijden we naar het zuiden, waarbij het steppelandschap langzaam overgaat in de Gobi-woestijn. Een verblijf in de Gobi betekent het ervaren van de uitgestrektheid en de stilte. De woestijn blijkt vol leven. Met enig geluk zien we kleine dieren als de langooregel of de Gobi-haas, maar ook het spotten van gazellen en grote roofvogels behoort tot de mogelijkheden, net als een nomadentempel in een ger. Hier en daar dwalen groepjes kamelen en paarden. Op het Ongi-plateau zien we de gelijknamige tempel en brengen we de nacht door.

dag 11, do 20-07

We vervolgen onze weg en bezoeken Bajanzag, de vindplaats van eieren van sauriërs. Tussen hoge zandduinen groeit laagblijvende saxaul. Deze aan de droogte aangepaste boomsoort vormt de habitat voor diverse vogels, maar om die te spotten is geduld nodig. Twee overnachtingen in een ger-kamp in de Gobi.

dag 12, vr 21-07

Excursie naar de zandduinen van Hongor, de grootste en indrukwekkendste van het land. Duut Manhan, het hoogste duin, staat ook wel bekend als het zingende duin. Deze bijnaam komt van het sterke geluid dat de kleine zandlawines maken wanneer het zand door de wind verplaats wordt.

dag 13, za 22-07

Verkenning van de beschermde Vallei der Arenden. Deze bijzondere vallei in het midden van de woestijn is ingesteld als vogelreservaat, maar is vooral bekend door het permanente ijs dat hier te vinden is. We maken een eenvoudige wandeling in de vallei en bekijken het lokale museum. Overnachting in een ger-kamp in de omgeving van de vallei.

dag 14, zo 23-07

Korte vlucht van de Gobi terug naar Oelan Bator voor de laatste twee hotelovernachtingen. Het geelbruin van de Gobi met zijn lage bergketens maakt weer plaats voor de groene steppe met haar veekralen. Terug in de stad bekijken we in het Nationale Museum voor Geschiedenis een fraaie collectie hoeden, versierselen en kostuums. Het sfeervolle klooster Choijin Lama was de zetel van het staatsorakel. We zien er unieke voorstellingen over het leed in de hel, alsmede een collectie maskers voor de traditionele Cham-dans.

dag 15, ma 24-07

We besluiten de reis met enkele culturele hoogtepunten. Het Museum voor Schone Kunsten herbergt onder meer fenomenale bronzen beelden van Zanabazar. Ook verdiepen we ons in de traditionele kalligrafie. De namiddag is ter vrije besteding. ’s Avonds bezoeken we indien mogelijk een klassiek ballet of een concert.

dag 16, di 25-07

Indirecte lijnvlucht van Oelan Bator naar Amsterdam met aankomst dezelfde dag.