In het spoor van Bauhaus

dag 1, zo 28-09

Vroeg vertrek per bus vanaf Utrecht Centraal richting Weimar. Onderweg krijgen we in Alfeld an der Leine een rondleiding door de Fagusfabriek. Deze in 1911 door Walter Gropius samen met Adolf Meyer voor de ondernemer Carl Benscheidt ontworpen schoenleestenfabriek geldt als een van de sleutelwerken in de moderne architectuur. Het was de eerste fabriek waarvan de wanden vrijwel geheel van glas zijn gemaakt. Aan het eind van de middag aankomst in Weimar, waar drie overnachtingen zijn. Gezamenlijk diner.

dag 2, ma 29-09

In het Neues Museum Weimar bekijken we de vaste collectie met de naam ‘Wege zum Bauhaus’ voor een goede inleiding op de aanloop en de beginperiode van Bauhaus. We wandelen door de wijk Neues Bauen am Horn, waarin de Bauhausstijl goed terug te zien is, en bezoeken Haus am Horn. Dit werd in 1923 gebouwd op initiatief van directeur Walter Gropius zelf en gold als modelhuis voor de Bauhaustentoonstelling van dat jaar. Het is met zijn vernieuwende plattegrond het enige gerealiseerde gebouw van de Bauhausschool in Weimar. Tijdens een stadswandeling langs bijzondere plekken maken we nader kennis met de geschiedenis van de stad. Het in 2019 opgeleverde nieuwe Bauhaus-Museum heeft met de Gropiuscollectie de schatten van de oudste Bauhausverzameling ter wereld in huis. We maken er uitgebreid kennis met de verschillende objecten uit de Bauhausperiode. Ook de architectuur van het gebouw is zeer de moeite waard.

dag 3, di 30-09

Allereerst een bezoek aan het hoofdgebouw van de Bauhaus-Universität. Dit werd ontworpen door Henry van de Velde, een belangrijke vertegenwoordiger van de art nouveau, maar later in zijn leven ook een voorstander van het functionalisme. Hij was de grondlegger van de Großherzoglich-Sächsische Kunstgewerbeschule in Weimar, voordat deze door Gropius werd overgenomen en in 1919 opging in het Staatliches Bauhaus. Een rondwandeling onder leiding van een lokale gids leidt ons langs het beroemde trappenhuis, tekeningen van Oskar Schlemmer, de ateliers, en het kantoor van Gropius. Terug in de stad nemen we een kijkje in de historische Herzogin Anna Amalia Bibliothek, die na een brand in 2004 prachtig gerestaureerd werd. In de middag vertrekken we per touringcar naar het nabijgelegen Jena en bezoeken we Villa Silberblick, het huis waar Nietzsche gestorven is. Indien mogelijk bezichtigen we enkele villa’s in Bauhausstijl ter plaatse.

dag 4, wo 01-10

We vertrekken naar Dessau, de volgende standplaats van de Bauhausschool. Hier liet Gropius een nieuw hoofdgebouw plaatsen, geheel volgens de idealen van zijn school. Daarnaast werden diverse Meisterwohnungen ontworpen voor de leraren. We overnachten in het Bauhausgebouw zelf in de gerenoveerde studentenkamers.

dag 5, do 02-10

Het nieuwe Bauhaus Museum bezit met 40.000 objecten de op-een-na-grootste Bauhauscollectie ter wereld. Aan de hand hiervan wordt de historie van Bauhaus in Dessau verteld. De Siedlung Dessau-Törten werd ontworpen om nieuwe modellen huizen voor de sociale woningbouw uit te proberen. We zien verschillende woningtypen, alsmede het Stahlhaus, dat als materiaalexperiment ontstond. We lunchen in het Kornhaus, een prachtig rond gebouw aan de oever van de Elbe. Aansluitend rijden we naar Berlijn voor de laatste twee overnachtingen. We stoppen in de buurt van Potsdam voor de architectonisch bijzondere Einsteintoren, in 1921 gebouwd door de architect Erich Mendelsohn en in gebruik als sterrenwacht.

dag 6, vr 03-10

Deze dag staat in het teken van de nalatenschap van het Bauhaus in Berlijn. We bezoeken de Neue Nationalgalerie van architect Mies von der Rohe. Daarnaast verkennen we in verschillende wijken van de stad voorbeelden van deze nalatenschap. Zo werd het Hansaviertel in 1957 voor een bouwtentoonstelling ontwikkeld door 53 architecten uit 13 landen, waaronder diverse Bauhausarchitecten. De Huffeisensiedlung is een van de paradepaardjes van de volkshuisvesting door Bruno Taut. In de wijk Rupenhorn vinden we diverse villa’s uit de jaren twintig van architecten als Hermann Muthesius, Ludwig Hilberseimer en de broers Luckhardt. Indien mogelijk bekijken we Haus Luckhardt of de Villa Lindemann, het huidige Touro College.

dag 7, za 04-10

Terugrit naar Utrecht, met onderweg een stadswandeling in Celle. Aan de rand van de binnenstad vinden we ontwerpen van architect Otto Haesler. Hij was een van de eersten die staalskeletten op grote schaal in de woningbouw gebruikte. We wandelen door de woonwijk Italienische Garten, langs de Glasschule en het Direktorenwohnhaus. In de avond zijn we weer terug in Utrecht.