Duister Duitsland. Op reis door Hitlers Beieren

dag 1, wo 01-04

Directe lijnvlucht van Amsterdam naar Nürnberg. Allereerst brengen we een bezoek aan de tentoonstelling van het Memorium Nürnberger Prozesse, die gaat over de strafprocessen na afloop van de Tweede Wereldoorlog. De geallieerden kozen daarvoor juist deze stad uit, vanwege haar historische betekenis voor de NSDAP. Willem Melching geeft een toelichting op de processen en de Siegerjustiz van de geallieerden. Overnachting en welkomstdiner in Nürnberg.

dag 2, do 02-04

Ons bezoek aan Nürnberg staat voor een groot deel in het teken van de partijrituelen van de nationaalsocialisten. Het Reichsparteigelände was het terrein waar de NSDAP haar partijdagen hield. Tijdens deze meerdaagse, propagandistische manifestaties etaleerden de nazi’s zich met grote optochten, toespraken en sportwedstrijden. Onder leiding van een lokale gids maken we een uitgebreide tour over het terrein. Het Zeppelinfeld was het paradeterrein van de Wehrmacht en de SA. Het bood plaats aan maar liefst 320.000 mensen. Onder de tribunes zien we ook de Goldener Saal, met goudkleurige mozaïeken. In de onvoltooide Kongresshalle is tegenwoordig een documentatiecentrum gevestigd. Willem Melching geeft er een toelichting over het nazisme als politieke religie. Na afloop rijden we naar München, waar we vier nachten verblijven. Tijdens de rit bekijken we enkele scenes uit de film ‘Triumph des Willens’ van Leni Riefenstahl. Deze propagandafilm over de Reichsparteitag van 1934 heeft nog altijd invloed op de manier waarop vandaag de dag films en reclamespots worden gemaakt. We maken een tussenstop in Kelheim bij de Befreiungshalle, het herdenkingsmonument op de Michelsberg ter ere van de verschillende gewonnen veldslagen tegen Napoleon.

dag 3, vr 03-04

In München maken we een lange stadswandeling met als thema ‘Hauptstadt der Bewegung’. We zien onder meer de Odeonsplatz en de Feldherrnhalle, de plek van de Putsch van 1923. De Führerbau – tegenwoordig de Hochschule für Musik und Theater – was het persoonlijke kantoor van Hitler en de locatie van de conferenties van München. Via de Briennerstrasse bereiken we de Königsplatz, het monumentale eindpunt van de nazioptochten en de plek van de inmiddels verdwenen Ehrentempel. ’s Avonds gezamenlijk diner.

dag 4, za 04-04

Na het ontbijt gaan we per touringcar naar Garmisch-Partenkirchen, waar in 1936 de Olympsiche Winterspelen plaatsvonden. De regering, sinds 1933 onder leiding van Adolf Hitler, greep de Spelen alhier aan als een kans om propaganda te verspreiden en het beeld van een vreedzaam Duitsland naar buiten te brengen. We gaan naar de Olympische skischans, het stadion en het museum. In de middag rijden we naar Murnau am Staffelsee, waar in het Schlossmuseum kunst van Der Blaue Reiter tentoongesteld wordt. Deze groep kunstenaars is een belangrijke vertegenwoordiger van München als stad van de avant-garde. Na 1918 nam Berlijn die rol over.

dag 5, zo 05-04

We beginnen de ochtend met het NS-Dokumentationszentrum. De rest van de ochtend en de middag zijn ter vrije besteding. U kunt op eigen gelegenheid enkele van de vele musea bekijken die de stad rijk is. Te denken valt aan de beroemde Pinakotheken – van oude tot moderne kunst. Heel bijzonder is het Deutsches Museum, een van de grootste en belangrijkste techniekmusea ter wereld. Het is onlangs, na tien jaar verbouwing, heropend. Een andere optie is de Residenz, de regeringszetel van hertogen en koningen van 1508 tot 1918. Ooit was het een kasteel, nu een prachtig paleis met tuinen. Hier kunt u musea, de schatkamer en het Cuvilliés-theater bewonderen. Voor liefhebbers van auto’s is een bezoek aan BMW Welt mogelijk, het hypermoderne presentatiecentrum van het gelijknamige automerk. Hier zijn in tentoonstellingsruimten de geschiedenis, de ontwikkeling en de toekomst van BMW te bewonderen.

dag 6, ma 06-04

Het concentratiekamp Dachau was het eerste grootschalige concentratiekamp van de SS in Duitsland. Het bleef de gehele twaalfjarige heerschappij van de nazi’s in gebruik en ontwikkelde zich als prototype voor nieuwe kampen. Het was geen vernietigingskamp zoals een aantal kampen in Polen. Hier werden vooral politieke gevangenen vastgezet en vermoord. Het was ook het eerste kamp waar de commandant de absolute jurisdictie toebedeeld kreeg en daarmee volledig buiten de rechtsstaat om kon werken. Het kamp is vandaag de dag ingericht als herinneringscentrum. We krijgen er een rondleiding door een lokale gids. Daarnaast geeft Willem er een toelichting op thema’s als ‘De kampen en de Holocaust’, ‘Het Derde Rijk als onderdrukker’ en ’De SS/Gestapo’. In de middag transfer naar de luchthaven voor de directe lijnvlucht van München naar Amsterdam.