Armenië en Georgië, de Kaukasus tussen Oriënt en Avondland

dag 1, di 20-05 

Indirecte lijnvlucht naar de Armeense hoofdstad Jerevan, waar we in de avond arriveren. Er wordt voorzien in een sandwich en wat te drinken op onze kamers.

dag 2, wo 21-05 

In de loop van de morgen beginnen we met een oriënterende stadsexcursie in Jerevan, dat met zijn gezellige terrasjes een mediterrane indruk maakt, maar wel met sterke oriëntaalse invloeden. De gebouwen en standbeelden zijn monumenten van de Armeense geschiedenis en cultuur. Vanaf de Cascade hebben we bij helder weer zicht op de Ararat. We zullen ook het museum van de Armeense Genocide zien, gewijd aan de tragische vernietiging van de Armeniërs aan het begin van de twintigste eeuw. Het Saryan museum is gewijd aan leven en werk van een van Armenië’s beroemdste kunstenaars. Op een van de avonden in Jerevan is er de gelegenheid een concert bij te wonen (niet inbegrepen en afhankelijk van het aanbod).

dag 3, do 22-05 

We bezichtigen het nabijgelegen mooie complex Etsjmiadzin. Hier resideert sinds de vijftiende eeuw de katholikos, het hoofd van de Armeense Kerk. Dit is hét centrum voor gelovige Armeniërs. Het straatbeeld wordt bepaald door in het zwart geklede monniken-priesters. Met wat geluk horen we Armeense religieuze gezangen. We bezoeken ook de kerk van Sint-Hripsime aan de rand van de stad, gebouwd op de plek waar de heilige het martelaarschap vond onder Tridates. Op de terugweg zien we de intrigerende ruïne van de ronde kerk van Zvartnots. Zowel Etsjmiadzin als Zvartnots staan op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. In de middag gaan we naar de Nationale Kunstgalerij, met een prachtige verzameling Armeense en Russische schilderkunst. Wie wil kan in plaats daarvan op eigen gelegenheid naar het ernaast gelegen Geschiedenismuseum gaan, met zijn waardevolle archeologische en etnografische verzamelingen.

dag 4, vr 23-05 

Hoog boven een prachtig kloofdal ten oosten van Jerevan ligt de Romeinse tempel van Garni. Het is de enige bewaard gebleven Romeinse tempel in Armenië. Op het voormalige burchtterrein zijn de fundamenten blootgelegd van een middeleeuwse centraalbouwkerk. Ook zijn er goed bewaarde mozaïeken in een badhuis gevonden. Onderweg maken we een stop bij Charents’ Boog, genoemd naar de dichter die veel van zijn poëzie aan de Ararat en Armenië wijdde. Bij helder weer hebben we uitzicht over de uitgestrekte vlakte van Ararat. Daarna reizen we verder naar het gedeeltelijk in de rotsen uitgehakte klooster van Geghard. Het heeft meerdere kerkruimten en talloze chatsjkars. Dit zijn stèles met Armeense kruisen in reliëf. Speciaal voor onze groep is er een a-capellaconcert. We lunchen in de buurt van Garni en zien daar hoe lavasj gemaakt wordt. In de loop van de middag zijn we terug in het hotel. Er is tijd voor een wandeling of een terrasje. U kunt ook de overdekte markt en de Vernisage-handwerkmarkt verkiezen of meegaan naar het huismuseum van de schilder Saryan.

dag 5, za 24-05 

Vertrek uit Jerevan, met als eerste doel Chor Virap. Dit klooster biedt een fabelachtig uitzicht op de met sneeuw bedekte Ararat, net over de grens in Turkije. De vijfduizend meter hoge berg lijkt hier tastbaar dichtbij en is onlosmakelijk verbonden met het oude Bijbelse verhaal over de ark van Noach. We rijden zuidoostwaarts door een steeds woester landschap naar het onlangs gerestaureerde en prachtig gelegen klooster Noravank. Dit was eens toonaangevend in de boekverluchting en biedt een schitterend panorama op de omringende bergen. Na de lunch rijden we via de oude Zijderoute over de Selimpas – we stoppen daar bij de oudste, goed bewaarde karavanserai – en langs het Meer van Sevan, met aan de oevers enkele oeroude kerkjes, naar onze volgende pleisterplaats, Dilijan.

dag 6, zo 25-05 

In de weelderige bossen van het noorden ligt het klooster Haghartsin, met enkele kerken en een bijzondere refter uit de dertiende eeuw. Met wat geluk maken we kennis met de Armeense misdienst. Dichter bij de Georgische grens staat het klooster van Haghpat op het programma. Het dateert uit de periode van de tiende tot de dertiende eeuw en behoort tot de belangrijkste cultureel-religieuze centra van Armenië; er is veel kennis ontwikkeld. In de buurt zijn de gebroeders Mikojan geboren. Terwijl de oudste, Anastas, decennialang zitting had in het Sovjetpolitburo, gold zijn jongere broer Artjom als zeer kundige vliegtuigbouwer die onder meer de Russische straaljager Mig heeft ontworpen. Als het open is kunt op eigen gelegenheid het kleine museum bezoeken, waar voor de deur een heuse Mig te bewonderen is. Overnachting in Haghpat.

dag 7, ma 26-05 

Indien de brug over de Dabed weer hersteld is, bezichtigen we het vlak bij de grens met Georgië gelegen, tiende-eeuwse, versterkte Akhtalaklooster, met zeldzame byzantijnse muurschilderingen. Tegen de middag passeren we de grens met Georgië. Na de lunch rijden we door naar Tbilisi, de hoofdstad van Georgië. Indien de tijd het toelaat, maken we na aankomst een korte wandeling door de schilderachtige oude stad, zien we de Sioni-kathedraal en proeven we de sfeer in de oude Anchiskhati-basiliek. Op een van de avonden in Tbilisi is er de gelegenheid een concert bij te wonen (niet inbegrepen en afhankelijk van het aanbod).

dag 8, di 27-05 

We beginnen de ochtend met een oriënterende rondrit per touringcar door Tbilisi en de kabelbaan naar Kartlis Deda en het Narikala fort. Te voet dalen we af naar de gezellige wijk Kala en het Georgische Nationale Museum, waar we vele voorwerpen vinden uit de voorchristelijke tijd. Er zijn goudschatten uit het legendarische Kolchis in West-Georgië, waar de Griekse mythe van de zoektocht naar het Gulden Vlies door Jason en de Argonauten is gesitueerd. Ook lopen we naar de afdeling die handelt over Georgië tijdens de periode van de Sovjetbezetting (1921-1991). De kleine maar fijne Nationale Galerij heeft een drietal zalen met negentiende- en twintigste-eeuwse Georgische kunst. We maken er kennis met de Georgische nationale schilder, Niko Pirosmani. Het museum is gelegen aan het 9 April park en naast de Kashveti kerk met haar bijzondere ontstaansgeschiedenis.

dag 9, wo 28-05 

We rijden naar de prachtig op een heuvel gelegen Djvari-kerk uit de zesde en de zevende eeuw. Deze is bepalend voor de ontwikkelingen in de architectuur van Georgië en Armenië en verbonden met allerlei legenden. Mtscheta is een oude hoofdstad en een van de belangrijkste steden voor het Georgisch christendom. We bezichtigen hier de Svetitschoveli-kathedraal. Volgens Georgische overlevering is hier de lijkwade van Christus begraven en zal Christus op de Dag des Oordeels op deze plek de mensheid in het Georgisch toespreken. Via het nonnenklooster Samtavro rijden we in noordelijke richting naar Ananuri, een schitterend gelegen fort. We rijden over de roemruchte Georgische militaire hoofdweg en overnachten in Gudauri, op tweeduizend meter hoogte.

dag 10, do 29-05 

Met jeeps rijden we over de Kruispas met het hoogste punt op 2.379 meter. Om ons heen doemen drie- en vierduizenders op. Deze pas werd pas in de negentiende eeuw per postkoets bedwongen. We rijden naar Kazbegi en verder omhoog naar het schitterend gelegen Kerkje van de Drie-eenheid. Op de achtergrond biedt de berg Kazbek van ruim vijfduizend meter hoogte een magnifiek schouwspel. We gebruiken de lunch bij een familie thuis. Op de terugweg naar Tbilisi, waar we vanavond laat aankomen, bekijken we het eeuwenoude kerkje van Sioni en de daarnaast gelegen wachttoren.

dag 11, vr 30-05 

Vandaag rijden we naar het wijnland van Kachetië. In het oude Ninotsminda-klooster zien we een van de oudste klaverbladkerken van Georgië. Het landgoed Tsinandali was ooit eigendom van de zeer invloedrijke negentiende-eeuwse prins Aleksander Chavchavadze en zijn vrouw prinses Salome Orbeliani. Dezen stonden bekend om hun gastvrijheid en eruditie. Ze ontvingen buitenlandse en Russische schrijvers en kunstenaars, onder wie Dumas, Poesjkin en Lermontov. We lunchen op een wijngoed, waar we uiteraard eersteklas Georgische wijnen kunnen proeven. Daarna rijden we naar Telavi, waar we tweemaal overnachten. We verkennen er het historische centrum tijdens een stadswandeling en zien het in Perzische stijl gebouwde paleis van de legendarische achttiende-eeuwse koning en vrijheidsstrijder Heraclius II.

dag 12, za 31-05 

We beginnen de dag in de oude koningsstad Gremi, gelegen aan een tak van de Zijderoute. De zestiende-eeuwse citadel en de Kerk van de Aartsengelen zijn ons bezoek zeker waard. De kerk combineert traditionele Georgische elementen met Iraanse. Het klooster Nekresi, met zijn vierde-eeuwse kerk, ligt verscholen in het bos. De Ikalto-academie was tijdens de gouden eeuw onder koning David de Bouwer het belangrijkste intellectuele centrum van het land. Eens studeerde de beroemde Georgische dichter Sjota Roestaveli hier; nu resten vooral ruïnen. We staan er stil bij Roestaveli’s beroemde epos, De ridder in het pantervel. Het versterkte klooster van Alaverdi werd gesticht in de zesde eeuw. De kathedraal is een van de belangrijkste voorbeelden van middeleeuwse Georgische bouwkunst en heeft nog mooie schilderingen. Vanavond is er speciaal voor onze groep een a-capellaconcert van traditionele polyfone liederen.

dag 13, zo 01-06 

Sighnaghi, nu een wat opgepoetst ommuurd stadje, was ooit net als Gremi een koninklijke stad langs de Zijderoute. We verkennen het te voet en bekijken het museum van Pirosjmani, een vertegenwoordiger van de naïeve kunst. Het nonnenklooster van Bodbe, waar de heilige Nino haar laatste rustplaats vond, ligt aangenaam in het groen. Na onze bezoeken rijden we terug naar Tbilisi. Er is een heerlijke, uitgebreide afscheidslunch. De rest van deze dag is ter vrije besteding.

 dag 14, ma 02-06 

In de vroege ochtend directe vlucht van Tbilisi naar Amsterdam.